Theo thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, nhập khẩu phân bón về Việt Nam trong tháng 11 đạt hơn 474 nghìn tấn với trị giá hơn 157 triệu USD, giảm 7,8% về lượng và giảm 1% về kim ngạch so với tháng trước đó.

Lũy kế trong 11 tháng đầu năm nước ta đã chi hơn 1,5 tỷ USD để nhập khẩu phân bón với sản lượng hơn 4,8 triệu tấn, tăng mạnh 30,9% về lượng và tăng 13,2% về kim ngạch so với cùng kỳ năm trước. Giá nhập khẩu bình quân đạt 329 USD/tấn, giảm 4% so với 11 tháng năm 2023.

Trung Quốc tiếp tục là nhà cung cấp phân bón lớn nhất của Việt Nam với hơn 2,1 triệu tấn, chiếm 43,7% trong tổng lượng và chiếm 42,4% trong tổng kim ngạch nhập khẩu phân bón của cả nước, trị giá hơn 673,48 triệu USD, giá trung bình 320,1 USD/tấn, tăng 14,7% về lượng và tăng 12% về kim ngạch so với cùng kỳ năm 2023. Giá nhập khẩu giảm nhẹ 2,2%, tương đương 320 USD/tấn.

Đứng thứ 2 trong số các quốc gia xuất khẩu phân bón vào Việt Nam là Nga với hơn 545 nghìn tấn, chiếm 11,3% trong tổng lượng và chiếm 14,3% trong tổng kim ngạch, trị giá hơn 227 triệu USD, tăng 135% về lượng và tăng 109% về kim ngạch so với cùng kỳ. Giá giảm 10,8% so với năm trước, đạt bình quân 417,5 USD/tấn.

11 tháng năm 2024, Việt Nam chi hơn 1,5 tỷ USD để nhập khẩu phân bón với sản lượng hơn 4,8 triệu tấn. Ảnh: Nguyễn Hạnh

Lào là nhà cung cấp lớn thứ 3 của nước ta với hơn 315.085 tấn, tương đương hơn 81,53 triệu USD, tăng mạnh 20% về lượng nhưng giảm 6,7% về kim ngạch. Giá bình quân 258 USD/tấn, giảm 22% so với cùng kỳ năm trước, chiếm 6,5% trong tổng lượng và chiếm 5,1% trong tổng kim ngạch nhập khẩu phân bón của cả nước,

Báo cáo cập nhật tháng 7/2024 của Hiệp hội Phân bón Thế giới (IFA) cho thấy, trong giai đoạn 2024 - 2028, tốc độ tăng trưởng nhu cầu của hầu hết các loại phân bón chủ chốt như phân ure, phân photpho, phân kali, phân NPK… đều thấp hơn tốc độ tăng trưởng nguồn cung, khiến tình trạng dư cung trở nên trầm trọng hơn.

Tổng công suất ure toàn cầu năm 2024 ước đạt 165,9 triệu tấn và dự kiến tăng hơn 7%, đạt 177,8 triệu tấn vào năm 2028. Trong khi đó, nhu cầu tiêu thụ dự kiến chỉ tăng 6% cho giai đoạn trên. Vì vậy, tình trạng dư cung phân ure dự kiến sẽ tăng từ 3,6 triệu tấn trong năm 2024 lên 5,1 triệu tấn vào năm 2028.

Theo Hiệp hội Phân bón Việt Nam (FAV), từ trước đến nay, phân bón Trung Quốc luôn được nhập khẩu nhiều nhất vào Việt Nam. Điều này là bình thường bởi Trung Quốc vốn là thị trường lớn về sản xuất và xuất khẩu phân bón trên thế giới. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn tự chủ một phần nguồn cung, đặc biệt với các loại phân như urea và super lân, NPK, không chỉ đủ dùng trong nước mà còn xuất khẩu.

Hiện, Việt Nam đang nhập các loại phân bón trong nước thiếu hoặc không sản xuất được. Chẳng hạn như DAP, Việt Nam chỉ sản xuất được từ 400.000 - 500.000 tấn/năm nhưng nhu cầu sử dụng lên tới xấp xỉ 1 triệu tấn phải nhập, hoặc phân amoni sunfat (SA) mỗi năm nhập từ 900.000 - 1 triệu tấn.

Ngoài ra, phân bón kali (MOP), Việt Nam cũng phải nhập khẩu toàn bộ, dao động ở mức 1 triệu tấn/năm. Với phân NPK, Việt Nam cũng nhập phân có hàm lượng dinh dưỡng cao nhưng cũng xuất đi thường là loại có hàm lượng dinh dưỡng thấp hơn sang các thị trường trong khu vực lân cận.