Sự bất ổn về địa chính trị thường là nhân tố chính thúc đẩy nhu cầu vàng

Báo cáo về xu hướng nhu cầu vàng của Hội đồng Vàng thế giới vừa được công bố, năm 2023, tổng nhu cầu về vàng trên thế giới đã tăng lên mức kỷ lục là 4.899 tấn. Giá vàng trung bình trong năm 2023 lên mức cao nhất trong lịch sử với 1.940,54 USD/ounce, cao hơn 8% so với năm 2022. Ở Việt Nam, nhu cầu tiêu dùng vàng năm 2023 nói chung giảm nhẹ, giảm 6% so với cùng kỳ năm trước; từ 59,1 tấn trong năm 2022 xuống còn 55,5 tấn trong năm 2023. Vàng miếng và vàng xu đã có mức giảm nhẹ 2% trong năm 2023 so với cùng kỳ, ở mức 40 tấn.

Những Bất ổn địa chính trị thúc đẩy nhu cầu vàng trong năm 2024

Theo Hội đồng Vàng thế giới, Việt Nam đã có sự suy giảm đáng kể về nhu cầu vàng trang sức, giảm 16%, xuống còn 15 tấn. Sự suy giảm này được thể hiện bằng 4 quý liên tiếp giảm so với cùng kỳ năm trước, do tăng trưởng kinh tế chậm lại và lạm phát tương đối cao trong khu vực. Đáng chú ý, đầu tư vàng tại Việt Nam tăng mạnh trong quý IV/2023 nhờ sự điều chỉnh giá.

Ông Shaokai Fan, Giám đốc khu vực châu Á-Thái Bình Dương (không bao gồm Trung Quốc) kiêm Giám đốc Ngân hàng Trung ương toàn cầu tại Hội đồng Vàng thế giới, cho biết: "Trong quý IV/2023, Việt Nam đã có đợt tăng đầu tư vàng do điều chỉnh giá. Tuy nhiên, nhu cầu tăng và các sự lựa chọn đầu tư vàng bị hạn chế đã dẫn đến mức chênh lệch đáng kể đối với các thỏi vàng SJC, đạt khoảng 600-700 USD/ounce. Giá trị đồng nội tệ giảm liên tục trong suốt năm 2023 đã tiếp tục thúc đẩy nhu cầu, đặc biệt là trong bối cảnh mong manh của nền kinh tế".

Theo bà Louise Street, nhà phân tích thị trường cấp cao tại Hội đồng Vàng thế giới, bên cạnh chính sách tiền tệ, sự bất ổn về địa chính trị thường là nhân tố chính thúc đẩy nhu cầu vàng. “Năm 2024, chúng tôi kỳ vọng điều này sẽ có tác động rõ rệt đến thị trường. Các cuộc xung đột đang diễn ra, căng thẳng thương mại và hơn 60 cuộc bầu cử diễn ra trên khắp thế giới có khả năng thúc đẩy các nhà đầu tư chuyển sang vàng vì đây từ lâu được xem là tài sản tích trữ an toàn. Chúng tôi biết rằng các ngân hàng Trung ương thường lấy kết quả hoạt động của vàng trong thời kỳ khủng hoảng làm lý do để mua. Điều này cho thấy nhu cầu từ lĩnh vực này sẽ duy trì ở mức cao trong năm nay và có thể giúp bù đắp sự suy giảm nhu cầu tiêu dùng do giá vàng tăng cao và tăng trưởng kinh tế chậm lại".

Mặc dù nhận định giá vàng sẽ tiếp tục tăng nhưng nhiều chuyên gia kinh tế trong nước vẫn cảnh báo người dân nên tỉnh táo khi đầu tư. Giá vàng biến động liên tục, thường xuyên lên nhanh nhưng cũng xuống rất nhanh nên không dành cho những nhà đầu tư không chuyên.

Không để chênh lệch giá vàng trong nước và quốc tế lên cao

Có thể thấy, trong thời gian vừa qua, thị trường vàng thế giới và trong nước diễn biến phức tạp, giá vàng trong nước biến động mạnh, tăng nhanh, tác động tiêu cực đến an toàn thị trường tài chính, tiền tệ và tâm lý xã hội. Để ổn định và phát triển thị trường vàng an toàn, lành mạnh, hiệu quả, bền vững, ngày 27/12/2023, Thủ tướng Chính phủ đã ký Công điện 1426/CĐ-TTg về các giải pháp quản lý thị trường vàng.

Một trong những giải pháp quan trọng được Thủ tướng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đó là theo dõi sát diễn biến giá vàng thế giới và trong nước để khẩn trương thực hiện ngay các giải pháp theo quy định để bình ổn thị trường vàng; chủ động xây dựng các kịch bản, phương án ứng phó với biến động của giá vàng thế giới và trong nước để sẵn sàng các biện pháp xử lý, sử dụng các công cụ theo thẩm quyền phù hợp, hiệu quả, kịp thời, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, ổn định kinh tế vĩ mô, dứt khoát không để tình trạng “vàng hóa” nền kinh tế, không để tác động tiêu cực đến tỷ giá, lãi suất, thị trường tiền tệ, ngoại hối và an toàn, an ninh tài chính, tiền tệ quốc gia.

Cùng với đó, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cần khẩn trương có giải pháp hiệu quả để quản lý, điều hành giá vàng miếng trong nước theo nguyên tắc thị trường, không để tình trạng chênh lệch giữa giá vàng miếng trong nước và vàng quốc tế ở mức cao như thời gian qua ảnh hưởng tiêu cực đến điều hành kinh tế vĩ mô.

Thủ tướng cũng yêu cầu, các cơ quan chức năng, thanh tra, kiểm tra, bảo vệ pháp luật phối hợp với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam khẩn trương thực hiện ngay các biện pháp công tác để kịp thời xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến thị trường vàng và hoạt động kinh doanh vàng, nhất là các hành vi buôn lậu, thao túng, đầu cơ trục lợi…, bảo đảm thị trường vàng hoạt động ổn định, minh bạch, an toàn, lành mạnh, hiệu quả.