Lợi thế từ các Hiệp định thương mại tự do

Ngành tôm Việt Nam đang đứng trước nhiều cơ hội để bứt phá và khẳng định vị thế trên thị trường tôm thế giới nếu tận dụng tốt hơn nữa các Hiệp định thương mại tự do (FTA). Việt Nam là một trong số ít quốc gia có nhiều FTA, tạo lợi thế lớn cho doanh nghiệp trong việc mở rộng thị trường quốc tế.

Đến nay, Việt Nam đã ký kết và cơ bản kết thúc đàm phán 17 Hiệp định FTA với trên 60 quốc gia, vùng lãnh thổ; đang đàm phán, chuẩn bị khởi động đàm phán 3 Hiệp định và 1 khung khổ kinh tế. Do đó, cơ hội cho xuất khẩu thủy sản nói chung và ngành tôm nói riêng vươn tầm là không nhỏ.

Với đẳng cấp, trình độ chế biến sâu, tôm Việt Nam đã thâm nhập các hệ thống phân phối tiêu thụ lớn, cao cấp, ở các thị trường trọng điểm thế giới. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản Việt Nam vẫn chưa tận dụng hết lợi thế và dư địa của các Hiệp định này mang lại.

Ngành tôm Việt Nam đang đứng trước nhiều cơ hội để bứt phá và khẳng định vị thế trên thị trường tôm thế giới. Ảnh: VASEP

Theo ông Nguyễn Hoài Nam, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam, trong công tác xuất khẩu, ngành thủy sản đã xuất khẩu hơn 160 thị trường. Trong đó, có 4 khu vực tỷ đô – nơi chúng ta có Hiệp định thương mại tự do, song phương hoặc đa phương.

Cụ thể, khu vực thị trường Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) chiếm khoảng 25% thị phần trong tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản. Tiếp đến là thị trường châu Âu với Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) chiếm khoảng 10%. Thị trường Hàn Quốc với Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – Hàn Quốc (VKFTA) chiếm khoảng 9%.

Vượt thách thức, nắm bắt cơ hội

Với ngành tôm, không dễ để tận dụng được các ưu đãi thuế quan từ các FTA. Ví dụ, Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – EU đã ký kết nhưng tôm nguyên liệu nuôi phải theo chuẩn phía EU.

Đối với tất cả hàng xuất khẩu vào thị trường EU bắt buộc phải tôn trọng các quy định về an toàn thực phẩm của EU. Con tôm Việt Nam vào được các chuỗi phân phối bán lẻ lớn của EU phải thỏa mãn hàng chục tiêu chí vệ sinh an toàn thực phẩm. Tồn dư hóa chất, vi sinh, kháng sinh, kim loại nặng,… trong con tôm phải ở mức cực kỳ thấp.

Sau bao nỗ lực, con tôm Việt Nam đã cơ bản đáp ứng được những đòi hỏi khắt khe của thị trường EU. FTA đang mang đến những vận hội lớn, vấn đề chỉ còn là, phải làm sao để duy trì ổn định lâu dài chất lượng sản phẩm trong một thị trường khó tính, nhưng đã vào được là khẳng định được uy tín trên thị trường thế giới.

Hiện, Bộ Công Thương với tư cách là cơ quan đầu mối về đàm phán và thực thi FTA đã và đang tăng cường kết nối với bộ ngành, địa phương, hiệp hội và các bên liên quan để tạo hệ sinh thái liên kết nhằm giúp ngành tôm tận dụng FTA hiệu quả.

Ngoài việc duy trì và phát triển các thị trường truyền thống, Bộ Công Thương đang tập trung vào việc mở rộng thị trường xuất khẩu, khai thác các cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do như EVFTA, CPTPP, RCEP, đặc biệt là Hiệp định CEPA (Hiệp định Thương mại Tự do giữa Việt Nam và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất) mới được ký kết.

Việc tận dụng hiệu quả các FTA là chìa khóa quan trọng để ngành tôm Việt Nam vươn tới những tầm cao mới. Ảnh: VASEP

Để hỗ trợ doanh nghiệp khai thác các thị trường này, Bộ Công Thương đã triển khai một loạt chương trình xúc tiến thương mại và kết nối doanh nghiệp với các đối tác quốc tế thông qua các hội chợ, triển lãm, cùng các sự kiện giao thương trực tuyến. Bộ cũng chú trọng cung cấp các hỗ trợ về thông tin thị trường, tiêu chuẩn xuất khẩu giúp doanh nghiệp Việt Nam không chỉ đáp ứng yêu cầu của các đối tác mà còn tận dụng tối đa các ưu đãi thuế quan, tạo điều kiện thuận lợi để gia tăng xuất khẩu vào những thị trường mới và khẳng định vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu.

Việc tận dụng hiệu quả các FTA là chìa khóa quan trọng để ngành tôm Việt Nam vươn tới những tầm cao mới. Bên cạnh nỗ lực của các cơ quan nhà nước, sự chủ động, sáng tạo và không ngừng nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp là yếu tố then chốt để biến các cơ hội thành hiện thực.