Khoa học công nghệ làm nên cuộc cách mạng xanh

Với địa hình đa dạng và điều kiện tự nhiên thuận lợi, nông nghiệp từ lâu đã là một trong những ngành kinh tế quan trọng của tỉnh Quảng Ninh. Tuy nhiên, để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm và cạnh tranh trên thị trường, việc ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất nông nghiệp là vô cùng cần thiết. Trong những năm gần đây, Quảng Ninh đã có những bước tiến đáng kể trong việc chuyển đổi số nông nghiệp, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người dân.

Sản phẩm dưa lưới được trồng theo quy trình công nghệ cao tại huyện Đầm Hà. Ảnh: Việt Hoa

Giai đoạn 2020-2025, ngành nông nghiệp tỉnh Quảng Ninh triển khai 69 nhiệm vụ khoa học và công nghệ, nghiên cứu sản xuất giống và thử nghiệm nuôi, trồng các giống vật nuôi cây trồng có giá trị kinh tế; ứng dụng khoa học và công nghệ để phòng trừ sâu bệnh hại; phát triển các sản phẩm có tiềm năng... và xây dựng gần 200 mô hình, dự án khuyến nông được chuyển giao, ứng dụng vào sản xuất đạt hiệu quả. Từ quá trình nghiên cứu, ứng dụng này, đến nay, tỉnh Quảng Ninh đã có 11 giống lúa thuần đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận, được người dân lựa chọn đưa vào sản xuất dần thay thế những giống cũ có năng suất, chất lượng thấp, đưa tỷ lệ lúa chất lượng cao toàn tỉnh Quảng Ninh lên 70%.

Với mục tiêu nâng cao giá trị và chất lượng sản phẩm nông nghiệp, tỉnh Quảng Ninh đã không ngừng nghiên cứu và ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Một trong những thành công đáng chú ý là việc triển khai mô hình trồng lúa chất lượng cao Japonica, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường về gạo cao cấp.

Giống lúa Japonica được lựa chọn để trồng tại Quảng Ninh với mục tiêu cung cấp gạo chất lượng cao cho thị trường nội địa, đặc biệt là các khu vực có nhu cầu cao về sản phẩm gạo ngon. Qua quá trình nghiên cứu và trồng thử nghiệm, giống lúa Japonica đã cho thấy những kết quả khả quan. Cây lúa sinh trưởng tốt, kháng bệnh khá, năng suất cao, trung bình đạt trên 50 tạ/ha. Đặc biệt, với kỹ thuật canh tác tốt, năng suất có thể đạt trên 60 tạ/ha. Việc trồng lúa Japonica đã góp phần nâng cao giá trị sản xuất lúa trên 15% so với các giống lúa truyền thống, mang lại thu nhập cao hơn cho người nông dân.

Bên cạnh đó, những năm gần đây, công cụ công nghệ sinh học nuôi cấy mô được ngành nông nghiệp Quảng Ninh sử dụng phổ biến trong chọn tạo giống mới cây lâm nghiệp với khả năng sản xuất số lượng cây giống lớn, chất lượng cao, đúng ứng như cầu trồng rừng toàn tỉnh và cung ứng ra các tỉnh thành phía Bắc, miền Trung và Tây Nguyên. Quảng Ninh cũng thành công trong sản xuất giống cá rô phi đơn tính, đã cải tiến quy trình đực hoá cá rô phi bằng phương pháp ngâm trong nước có pha hormone 17-Methyltestosterone; thử nghiệm một số dòng na mới tại Đông Triều; hoàn thiện công nghệ nuôi trồng nấm Thượng hoàng; bảo tồn gen và bảo tồn chuyển chỗ các dòng cây ba kích...

Chuyển đổi số nông nghiệp để vươn lên tầm cao mới

Quảng Ninh với tiềm năng lớn về nông nghiệp, đang từng bước chuyển mình mạnh mẽ nhờ vào ứng dụng khoa học công nghệ. Từ những mô hình nhỏ lẻ, truyền thống, nông nghiệp Quảng Ninh đang dần chuyển đổi sang nền nông nghiệp hiện đại, hiệu quả và bền vững.

Với ngành chăn nuôi, Quảng Ninh thành công trong ứng dụng quy trình sản xuất tinh đông lạnh gia cầm (trên gà). Công ty CP khai thác khoáng sản Thiên Thuận Tường thành công trong lai tạo giống nái sinh sản, giống đực thương phẩm (trên lợn) và nghiên cứu sử dụng phụ phẩm nông nghiệp làm thức ăn lên men dạng lỏng cho lợn nuôi thương phẩm theo hướng hữu cơ. Lĩnh vực thủy sản, người dân và doanh nghiệp đã có những cải tiến về lồng, bè nuôi như dùng lồng nhựa tròn không dùng lưới lót, dùng bè dây để nâng cao năng suất nuôi và thuận tiện trong thao tác thả giống, thu hoạch.

HTX sản xuất, kinh doanh nông nghiệp Tuyền Hiền (huyện Đầm Hà) ứng dụng công nghệ hiện đại trong kiểm soát môi trường nuôi giống gà bản địa cho hiệu quả kinh tế cao. Ảnh: Việt Hoa

Năm 2020, lần đầu tiên Quảng Ninh đi vào nghiên cứu sản xuất giống và nuôi thương phẩm sá sùng, tôm chân trắng, sò huyết, vốn là các đối tượng có giá trị kinh tế, đồng thời đưa ra Quy chuẩn kỹ thuật QCĐP 08:2022/QN, đây là quy chuẩn kỹ thuật đầu tiên của cả nước về vật liệu làm phao nổi trong nuôi trồng thủy sản mặn, lợ. Cùng với đó, Quảng Ninh xây dựng và áp dụng có hiệu quả các quy trình thâm canh theo tiêu chuẩn VietGAP đối với nhiều loại cây trồng đã góp phần giảm chi phí sản xuất, phát thải khí nhà kính, sản xuất sản phẩm an toàn so với canh tác truyền thống.

Kết quả đáng ghi nhận nhất là trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh có khoảng 1.100 ha cây trồng duy trì sản xuất theo quy trình sản xuất nông nghiệp an toàn, trong đó có 322,35 ha diện tích đã được cấp giấy chứng nhận VietGAP, có 90 ha lúa và 329 ha quế được cấp giấy chứng nhận sản xuất hữu cơ, 10 ha trà hoa vàng hoàn thành giai đoạn chuyển đổi hữu cơ, 63 vùng trồng và 9 mã số cơ sở đóng gói, 320 cơ sở NTTS được cấp mã. Các vùng nuôi trồng này cũng được tăng cường ứng giới hóa vào sản xuất với tỷ lệ cơ giới hóa trong khâu cung cấp thức ăn, nước uống đạt 92%, trong khâu xử lý môi trường đạt 75%, trong sơ chế, chế biến, bảo quản ước đạt 90%; năng lực cấp đông trong thuỷ sản đạt 380 tấn/ngày.

Một điều đặc biệt nữa trong việc ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất nông nghiệp của Quảng Ninh là các doanh nghiệp nông nghiệp đã đầu tư những thiết bị hiện đại như hệ thống băng tải tự động hoá, cân tự động, đóng gói tự động, máy hấp chịu nhiệt cao, máy chống ăn mòn, hệ thống cấp đông siêu tốc... nhờ đó đáp ứng yêu cầu của một số thị trường nhập khẩu nước ngoài. Riêng 9 doanh nghiệp nông nghiệp được công nhận là doanh nghiệp khoa học công nghệ hiện đã có mối quan hệ làm ăn với nhiều nước trên toàn cầu.