Lợi thế mùa vụ và kênh phân phối

Thụy Điển là một trong những quốc gia có chất lượng cuộc sống cao nhất thế giới đang là cơ hội hấp dẫn cho xuất khẩu nông sản Việt Nam, đặc biệt là rau quả. Với nhu cầu tiêu thụ sản phẩm hữu cơ sạch và an toàn ngày càng tăng, thị trường tiềm năng này được doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam quan tâm.

Lượng rau quả nhập khẩu của quốc gia này trước năm 2021 đạt khoảng 1 triệu tấn/năm. Theo số liệu mới nhất, năm 2023, lượng rau quả nhập khẩu của Thụy Điển giảm còn 887.000 tấn do ảnh hưởng của lạm phát và suy giảm nhu cầu tiêu dùng. Dù vậy, thị phần nhập khẩu từ các nước đang phát triển đã tăng lên 24%, tương đương 215.000 tấn, mở ra cơ hội cho các quốc gia như Việt Nam.

Với sự ưu tiên cho các sản phẩm hữu cơ và bền vững, thị trường Thụy Điển được xem là "mảnh đất" màu mỡ cho rau quả tươi Việt Nam. Ảnh minh họa

Theo Thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển, sự khác biệt về mùa vụ là lợi thế lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam. Trong khi Thụy Điển tự cung cấp một số sản phẩm như dưa chuột vào mùa hè, thì từ tháng 5 đến tháng 10, nhu cầu nhập khẩu các sản phẩm nông sản tăng mạnh từ các nước có khí hậu ôn đới và nhiệt đới.

"Sự khác biệt về mùa vụ giữa Việt Nam và Thụy Điển là một lợi thế cạnh tranh lớn. Khi Thụy Điển bước vào mùa đông, nhu cầu về các loại trái cây nhiệt đới như thanh long, xoài, chanh leo... từ Việt Nam sẽ tăng cao", bà Nguyễn Thị Hoàng Thuý, Trưởng Cơ quan Thương vụ Việt Nam tại thị trường Thuỵ Điển, kiêm nhiệm khu vực Bắc Âu chia sẻ.

Bên cạnh đó, hệ thống phân phối tại Thụy Điển cũng rất hiện đại và tập trung. Các chuỗi siêu thị lớn như ICA, Coop và Axfood chiếm lĩnh thị trường, đồng thời các nhà cung cấp dịch vụ thực phẩm và chế biến công nghiệp cũng đóng vai trò quan trọng. Thành phố Helsingborg, với vị trí là trung tâm phân phối lớn nhất, sẽ là điểm đến lý tưởng để các doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận thị trường này.

Để tận dụng tối đa cơ hội này, các doanh nghiệp Việt Nam cần chú trọng đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe của thị trường EU về chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm và truy xuất nguồn gốc. Bên cạnh đó, không chỉ tập trung vào một vài loại trái cây, mà cần đa dạng hóa sản phẩm để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng Thụy Điển và tạo dựng hình ảnh sản phẩm Việt chất lượng cao, an toàn và thân thiện với môi trường. Doanh nghiệp không nên chỉ tập trung vào các chuỗi siêu thị lớn mà còn tìm kiếm các kênh phân phối khác như cửa hàng đặc sản, chợ nông sản…

Cơ hội cho những sản phẩm hữu cơ Việt

Xu hướng tiêu dùng sản phẩm hữu cơ đang ngày càng tăng tại Thụy Điển. Đây là một cơ hội lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp sản xuất rau quả hữu cơ. Việc đạt được chứng nhận hữu cơ quốc tế sẽ giúp sản phẩm Việt Nam dễ dàng thâm nhập vào thị trường này.

Bên cạnh đó, xu hướng tiêu dùng bền vững đang ngày càng chiếm ưu thế. Thụy Điển là nhà nhập khẩu lớn thứ 6 của các sản phẩm hữu cơ tại châu Âu. Hiện nay, hơn 50% rau quả hữu cơ phải nhập khẩu, với chuối là sản phẩm tiêu biểu, khi hơn 60% tổng lượng chuối nhập khẩu là hàng có chứng nhận hữu cơ.

Việt Nam sở hữu những lợi thế cạnh tranh nhất định để chinh phục thị trường Thụy Điển. Với điều kiện tự nhiên thuận lợi, khí hậu đa dạng, Việt Nam có thể sản xuất được nhiều loại rau quả quanh năm, đáp ứng nhu cầu đa dạng của người tiêu dùng. Bên cạnh đó, các hiệp định thương mại tự do như EVFTA, CPTPP đã tạo điều kiện thuận lợi cho việc xuất khẩu nông sản Việt Nam, giúp giảm thuế và tạo ra sân chơi bình đẳng cho doanh nghiệp.

Thị trường Thụy Điển có những tiêu chuẩn rất khắt khe về chất lượng và an toàn thực phẩm. Các chứng nhận quốc tế như GLOBALG.A.P, Fairtrade là điều kiện tiên quyết để các sản phẩm nông nghiệp Việt Nam có thể thâm nhập. Tuy nhiên, bà Thúy cũng cho biết: “Dù còn nhiều thách thức, nhưng Thụy Điển và EU là thị trường đầy tiềm năng cho các doanh nghiệp xuất khẩu rau quả Việt Nam. Bằng cách đáp ứng tốt các tiêu chuẩn quốc tế và xây dựng chiến lược tiếp cận phù hợp, doanh nghiệp Việt Nam hoàn toàn có thể gia tăng thị phần và khẳng định vị thế tại thị trường giàu tiềm năng này”.

Các doanh nghiệp Việt Nam cũng cần chuẩn bị kỹ lưỡng, đầu tư vào chất lượng sản phẩm và xây dựng thương hiệu một cách bài bản. Hơn nữa, nhu cầu trái cây chế biến như nước ép, sấy khô, đông lạnh... ngày càng tăng, đặc biệt tại các thị trường châu Âu, Bắc Mỹ, Đông Bắc Á... là cơ hội cho sản phẩm chất lượng cao của Việt Nam đạt GlobalGap mở rộng thị trường.

Tuy nhiên, để thành công hơn nữa tại thị trường này, các doanh nghiệp Việt Nam phải vượt qua nhiều thách thức. Thứ nhất, các tiêu chuẩn về chất lượng và an toàn thực phẩm của Thụy Điển rất cao. Các doanh nghiệp cần đầu tư vào công nghệ sản xuất, chế biến và bảo quản để đảm bảo sản phẩm đáp ứng được các yêu cầu này. Sản phẩm rau quả tươi cần đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về an toàn thực phẩm, chứng nhận bền vững và nhãn mác rõ ràng, đặc biệt là nhãn mác bằng tiếng Thụy Điển. Thứ hai, chi phí vận chuyển và logistics cũng là một vấn đề cần được quan tâm. Thứ ba, việc xây dựng thương hiệu và tìm kiếm đối tác phân phối uy tín tại thị trường Thụy Điển cũng đòi hỏi nhiều nỗ lực hơn của doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam.

Đặc biệt, để gia tăng thêm thị phần tại thị trường Thụy Điển, doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam chủ động kết nối và xây dựng quan hệ hợp tác với các nhà nhập khẩu lớn như Dole/Everfresh, ICA và Ewerman thông qua việc tham gia các triển lãm thương mại quốc tế như Fruit Logistica và Fruit Attraction.